Kujawsko-pomorskie na weekend
Brda i Wisła – to właśnie rzeki stworzyły to miasto i dały mu rozkwitnąć.
Klein Berlin – tak określano Bydgoszcz w XIX stuleciu. Oba miasta były bowiem do siebie niezmiernie podobne.
A jaka jest Bydgoszcz dziś?
Śmiało mogę powiedzieć – ładna, interesująca, zaskakująca, urzekająca.
Dlaczego?
Pierwsze co się rzuca w oczy to ogromna ilość secesyjnych, neobarokowych i neogotyckich kamienic.
Druga sprawa to usytuowanie. Położona w zakolu Brdy tworzy malowniczą panoramę kamienic, mostków, wysp, grobli i bulwarów.
Wyspa Młyńska przypomina zaś berlińską Wyspę Muzeów. Znajdziemy tu bowiem (i w jej pobliżu) ponad 10 różnych muzeów!
I wreszcie zabytkowe spichrze i Młyny Rothera. Te ostatnie dopiero co odrestaurowane stają się powoli centrum kulturalnym miasta.
Wieczorem zaś życie tętni tu do późnych godzin nocnych. Na Rynku, w uliczkach Starego Miasta, w restauracjach i pubach. Bydgoszcz nie chodzi wcześnie spać 😉.
My zawitaliśmy tam w te wakacje (VII 2022) a poprzednio w 2018 roku – na krótko, na chwilkę, za każdym razem podczas odwiedzin syna na obozie w Borach Tucholskich. Bydgoszcz nie jest duża, można ją spokojnie zwiedzić, poznać i poczuć podczas weekendowej wycieczki.
Trochę historii
początki
Już najprawdopodobniej na przełomie X i XI wieku przy brodzie przez Brdę powstał gród strażniczy. Z racji swojego położenia na pograniczu polsko – krzyżackim, początek XIV stulecia to pasmo najazdów i walk. Dopiero na mocy pokoju kaliskiego z 1343 roku Kazimierz Wielki odzyskał Kujawy wraz z Bydgoszczą, a w 1346 roku nadał jej prawa miejskie na prawie magdeburskim.
rozkwit i upadek
Kolejne stulecia to okres dynamicznego rozwoju. Położona na skrzyżowaniu głównych lądowych szlaków handlowych oraz przy aorcie ówczesnego transportu – Wiśle, Bydgoszcz stała się jednym z największych miast Rzeczypospolitej. Prosperity trwała do połowy XVII wieku, do okresu wojen ze Szwedami. Dzieła zniszczenia dokonała wojna północna (1700-1721). Do tego pożary i zarazy. Bydgoszcz upadała i nie była w stanie podnieść się z tego upadku.
zabory
W 1772 roku, na skutek I rozbioru Polski, została włączona w granice Prus. W planach pruskich miasto miało się stać regionalnym centrum administracyjnym i gospodarczym. Popłynęły pieniądze. Z rozkazu Fryderyka II przekopany został łączący systemy rzeczne Wisły i Odry Kanał Bydgoski. Powstawały zakłady przemysłowe. W 1851 roku otworzono połączenie kolejowe z Berlinem. Bydgoszcz została siedzibą pierwszej na świecie dyrekcji kolejowej – Królewskiej Dyrekcji Kolei Wschodniej. Z Prus napływała kadra urzędnicza, wznoszono gmachy użyteczności publicznej, eleganckie kamienice, pałacyki i wille. Nastąpiła elektryfikacja miasta. Na ulice Bydgoszczy w 1896 wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne. To właśnie wtedy nazywano ją „Klein Berlin” – mały Berlin.
powrót do Polski
W 1920 roku, na mocy postanowień traktatu wersalskiego kończącego I wojnę światową, Bydgoszcz powróciła do Polski. W okresie międzywojnia nastąpiła repolonizacja miasta. I dalsze inwestycje, dalszy rozwój urbanistyczny, ekonomiczny, kulturowy.
II wojna światowa
Po wydarzeniach z 3-4.IX.1939 określanych przez stronę polską jako dywersja, a przez stronę niemiecką jako „krwawa niedziela” – od 05.IX.1939 Bydgoszcz znalazła się pod okupacją hitlerowską.
po wojnie
W 1945 Bydgoszcz została wyzwolona przez wojska sowieckie oraz I Armię Wojska Polskiego. Zaczął się kolejny rozdział w historii miasta.
Atrakcje Bydgoszczy
Zabytkowe spichrze
Położone nad samą Brdą zabytkowe, szachulcowe spichrze – to symbol miasta. Symbol i współczesne logo Bydgoszczy. To bowiem właśnie te spichrze (i młyny) przyniosły Bydgoszczy bogactwo i pozycję.
Bydgoszcz leży u ujścia Brdy do Wisły – przez stulecia naszej najważniejszej drogi handlowej – a od końca XVIII wieku połączona jest Kanałem Bydgoskim z Notecią i Odrą. To właśnie to położenie sprawiło, że rozwijała się niezwykle dynamicznie dzięki handlowi. A handlowano wszelakimi towarami, ale głównie spławianym do Gdańska zbożem.
Niegdyś Bydgoszcz była jak jeden wielki port przeładunkowy. Spichrze, magazyny, przystanie, kantory kupieckie, tawerny… ciągnęły się po obu brzegach Brdy. Dopiero od połowy XIX stulecia powoli handel rzeczny zaczęła wypierać kolej.
Do dzisiaj zachowało się w Bydgoszczy zaledwie kilka historycznych spichrzy. Najstarszy z nich to znajdujący się na Wyspie Młyńskiej tzw. Biały Spichrz. Zbudowany pod koniec XVIII wieku funkcję magazynu zbożowego pełnił do 1974 roku. Dziś jest w nim Muzeum Archeologiczne. Te najbardziej znane stoją przy ul. Grodzkiej, tuż przy zejściu z mostu Jerzego Sulimy Kamińskiego. Zaraz obok znajduje się Spichrz Holenderski – nazywany tak ze względu na swój charakterystyczny dach. Na Wyspie Młyńskiej w spichlerzu wybudowanym w połowie XIX wieku mieści się dziś „Karczma Młyńska” – ma smaczne jedzenie, ciekawe wnętrze i klimatyczny ogródek z widokiem na Brdę.
„Przechodzący przez rzekę”
Przy moście Jerzego Sulimy Kamińskiego, czyli jednym z głównych mostów prowadzących z nowomiejskiego na staromiejski brzeg Brdy, spotkamy kolejny symbol miasta, rzeźbę która już na stałe wryła się w krajobraz. To właśnie „Przechodzący przez rzekę” autorstwa Jerzego Kędziora. Rozpięty na linie pomiędzy dwoma brzegami Brdy przechodzi przez nią od 01.05.2004 dla upamiętnienia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Wyspa Młyńska
To zielone serce Bydgoszczy. Jej obszar wytyczają główny nurt Brdy oraz Brda Młynówka. Są tu aleje starych drzew, wielkie trawniki na których można rozłożyć koc i usiąść w letnie popołudnie, ławeczki, plac zabaw. Z innymi częściami miasta wyspę łączy kilka malowniczych mostków i grobla. Są tam też knajpki. Ale to co oprócz zieleni stanowi o niesamowitym charakterze tego miejsca, to spotykane to tu, to ówdzie młyny, magazyny zbożowe, spichrze. Ten stary, industrialny świat wtopiony w zieleń drzew wygląda niesamowicie klimatycznie.
Większość tych przemysłowych budowli dziś jest znakomicie wykorzystana. Np. w dawnym młynie Panzera wybudowanym w latach 1786-1788 i przebudowanym sto lat później na młyn parowy Camphausa (tzw. Czerwony Spichrz) mieści się dziś Galeria Sztuki Nowoczesnej. Na miejscu jednego z budynków mennicy, w kamienicy z przełomu XVIII i XIX wieku znajduje się Europejskie Centrum Pieniądza. W Białym Spichrzu mamy zbiory archeologiczne. Wreszcie w dawnym domu wybudowanym dla członków zarządu Mynów Rothera, dziś utworzony jest Dom Leona Wyczółkowskiego – patrona bydgoskiego Muzeum Okręgowego, gdzie można podziwiać jego obrazy i grafiki.
Młyny Rothera
Młyny Rothera zlokalizowane są w centralnym punkcie Wyspy Młyńskiej. Ich historia sięga lat 40. XIX stulecia. Dziś odrestaurowane stają się powoli centrum kulturalnym Bydgoszczy.
Odbudowa zbliża się do końca i w planach miasta ma tu powstać Park Kulturowy. Będą placówki edukacyjne, kulturalne i rozrywkowe, będą kawiarnie, plenerowe kino i miejsce na koncerty. Młyny już dziś można zwiedzać w grupach z przewodnikiem. Szczegóły TUTAJ.
Nazwa ich pochodzi od nazwiska pruskiego ministra rolnictwa Christiana von Rothera. Teren na którym powstały młyny aż do 1846 był ogrodem miejskim. Niemniej jednak w owym czasie potrzeby rynku wzrosły do tego stopnia, że postanowiono rozbudować istniejący już na wyspie kompleks młyński (Młyny Królewskie, w których w 1846 uruchomiono pierwszą w mieście maszynę parową) i podjęto decyzję o budowie dużego, wielobudynkowego i wielofunkcyjnego obiektu.
Kres działalności gospodarczej w młynach Rothera nastąpił w latach 90. XX wieku. Młyny zostały wystawione na sprzedaż, niemniej jednak kilku kolejnych kupców nie podołało zadaniu. Obiekty niszczały i straszyły na zrewitalizowanej już Wyspie Młyńskiej. Dopiero w 2018, po wcześniejszym kupnie młynów przez miasto i ich zabezpieczeniu, ruszył projekt odbudowy i rewitalizacji.
Wenecja Bydgoska
Wenecja Bydgoska to zabudowania Starego Miasta, ciągnące się wzdłuż Brdy Młynówki.
Historia Wenecji Bydgoskiej rozpoczęła się w XIX wieku, kiedy to na nabrzeżu Brdy zaczęły powstawać kamienice, warsztaty i zakłady. Właścicielami kamienic byli głównie kupcy ale też rzemieślnicy i fabrykanci. W domach tych mieszkano oraz prowadzono różnorodną działalność. Były tu fabryki opakowań, papierosów, spirytusu, czekolady. Były piekarnie, rzeźnie, drukarnie, farbiarnie…
Dziś w niektórych kamienicach są kawiarnie i restauracje oraz Warzelnia Piwa Bydgoszcz. Niestety sporo z nich nadal jest zaniedbanych i czeka na swój czas (podobnie jak kiedyś czekała Wyspa Młyńska, Młyny Rothera i secesyjne kamienice – jest więc szansa i nadzieja 😊).
Kanał Bydgoski
W latach 1773-1774 z rozkazu Fryderyka II przekopany został Kanał Bydgoski łączący Brdę z Notecią a co za tym idzie systemy rzeczne Wisły i Odry. Było to niezwykłe osiągnięcie inżynieryjne, które zapewniło miastu stabilny wzrost i rozwój przez lata.
Stworzono planowaną od bardzo dawna śródlądową drogę wodną, która stała się konkurencją dla szlaku morskiego przez Gdańsk. Spławiano nią w szczególności drewno z Rosji i Królestwa Kongresowego do Cesarstwa Niemieckiego. Na przełomie XIX i XX wieku kanał obsługiwało blisko 3000 flisaków.
Dziś podczas spaceru nad kanałem można podziwiać piękny starodrzew oraz stare śluzy.
Stare Miasto
Stary Rynek, czyli centralny plac miasta został wytyczony w 1346 roku w momencie lokacji miasta przez króla Kazimierza Wielkiego. Oplatają go stylowe kamienice, głównie z końca XVIII i z początku XIX wieku. Gdy zagłębimy się w którąś z odchodzących od niego uliczek, to tych kamienic jest jeszcze więcej.
A na ul. Długiej 13/17 znajduje się niesamowicie ciekawe Muzeum Mydła i Historii Brudu. Podczas ok. 1h zwiedzania poznamy tajniki 5000 lat higieny człowieka i wytworzymy własne mydło podczas warsztatów. Godziny otwarcia i ceny biletów: TUTAJ
Na ciastko, czekoladę albo lody najlepiej wpaść do Cukierni Sowa – dziś znana w całej Polsce sieć swoje początki miała właśnie z Bydgoszczy, kiedy to w 1946 roku Feliks Sowa z żoną otworzyli na ul. Pomorskiej pierwszą piekarnię.
Wieczorem zaś bydgoskie Stare Miasto nie idzie spać. Ludzie siedzą w pubach, kawiarniach, drinkbarach. Ja mogę polecić serwujący autorskie drinki Elixir – Bydgoszcz.
Kamienice przy ul. Cieszkowskiego
Położona w Śródmieściu ulica Augusta Cieszkowskiego to jedna z najpiękniejszych i najbardziej stylowych ulic Bydgoszczy. Od początku do końca, przez całą jej długość po obu stronach ulicy można do dziś podziwiać wybudowane pod koniec XIX i na początku XX stulecia bogato zdobione, luksusowe kamienice czynszowe. Zamieszkiwali je wówczas przedstawiciele wyższych warstw społecznych – lekarze, oficerowie, przedsiębiorcy, urzędnicy pruskiej (a po 1918 roku polskiej) administracji.
Takie kamienice z okresu fin de siecle’u z klasycznymi elementami neobaroku, neorenesansu i neogotyku oraz awangardową secesją i modernizmem można zresztą w Bydgoszczy spotkać bardzo często. Zdecydowana większość doczekała się już rewitalizacji.
Hotel pod Orłem
Idąc znad Brdy, Wyspy Młyńskiej i Starego Rynku w stronę ul. Cieszkowskiego lub z niej wracając zapewne traficie na zlokalizowany przy ul. Gdańskiej 14 Hotel pod Orłem (dziś Focus Hotel Premium pod Orłem). To wręcz ikona bydgoskiej architektury przełomu XIX i XX wieku. Zbudowano go w latach 1894–1896 na miejscu istniejącego wcześniej zajazdu. Wówczas budynek stał się największym i najnowocześniejszym hotelem w Bydgoszczy. Bogato zdobiona fasada, reprezentacyjne wnętrza, elektryczne oświetlenie, ogrzewanie parowe i hydrauliczna winda – to wszystko robiło wrażenie na gościach. A goście byli zacni. W międzywojniu w salach „Kolumnowej” i „Malinowej” odbywały się bale, rauty, koncerty. W jednym z takich rautów uczestniczył sam marszałek Piłsudski. Ponadto w hotelu nocowali, jedli bądź bawili się Józef Haller, Stanisław Wojciechowski, Edward Rydz Śmigły, Artur Rubinsztajn, Krzysztof Penderecki, Jeremi Przybora… I my 😉 (ale o tym na końcu wpisu).
Fontanna Potop
W Parku im. Kazimierza Wielkiego stoi dziś fontanna – jest to replika słynnego wodotrysku z 1904 roku. Swoim kształtem nawiązuje ona do biblijnego potopu. Na początku XX stulecia była to jedna z głównych atrakcji miasta. Dziś w każdą sobotę sierpnia o godz. 18.00. odbywają się przy niej koncerty.
Przystań Bydgoszcz
Ten charakterystyczny budynek widać już z daleka. Wyróżnia się ale też wtapia w otoczenie. Przystań Bydgoszcz to położona na Wyspie Młyńskiej, wybudowana w 2012 roku nowoczesna marina (pokoje, sala konferencyjna, restauracja). Jest ona jednym z przystanków na międzynarodowej drodze wodnej E70.
Barka Lemara
To zacumowana przy nabrzeżu Brdy, pod trzema spichrzami, historyczna barka holownicza. Została zbudowana w 1937 roku i należąc do szypera Adolfa Schmidta pływała po rzekach Polski i Niemiec. Dziś zorganizowano na niej żywe Muzeum Legend Szyperskich pokazujące tradycje rzeczne Bydgoszczy. Godziny otwarcia i cennik TUTAJ
Inne atrakcje Bydgoszczy
– Tramwaj wodny po Brdzie
– Katedra Bydgoska
– Opera Nova
– Budynek Dyrekcji Kolei Wschodnich
– Dzielnica Muzyczna
– i inne
Na koniec zaś kilka ciekawostek
Bydgoszcz filmowa
Bydgoska Wenecja, Wyspa Młyńska, ulica Cieszkowskiego, Rybi Rynek i kilka innych bydgoskich miejsc było elementem scenografii dla „Magicznego Drzewa” Andrzeja Maleszki (film z 2009 roku). Bydgoszcz zagrała w nim… nadmorskie miasteczko, w którym mieszkała rodzina muzyków. A główny bohater całego zamieszania, czyli Czerwone Krzesło stanęło finalnie na placu zabaw na Wyspie Młyńskiej 😊.
Bydgoszcz geograficzna
Przez centrum Bydgoszczy przebiega 18 południk długości geograficznej wschodniej. Jak można przeczytać na stronie Bractwa 18 Południka jest on o tyle szczególny iż „w kartografii jest to południk osiowy odwzorowania układu 2000 dla pasa 8 według systemu WGS 84. Oznacza to, że jest to linia styku walca, służącego do wykreślenia mapy płaskiej.” Ponadto południki to takie linie, które „chwytają” czas. Ten konkretnie łączy Bydgoszcz np. ze Sztokholmem i Kapsztadem, co oznacza iż w tych miastach w tym samym momencie jest ten sam czas.
Bydgoszcz nieoczywista
Czy widzieliście kiedyś największy zszywacz na świecie? Nie ma co kombinować – wystarczy przyjechać pociągiem do Bydgoszczy 😉. Bryła dworca kolejowego Bydgoszcz Główna nie może kojarzyć się inaczej.
O takich ciekawostkach i nieoczywistościach informują rozstawione w różnych punktach miasta tablice. Opowiadają one o Bydgoszczy i okolicach w sposób ciekawy, zabawny, z niesamowitym dystansem do siebie. Brawo!
Gdzie mieszkaliśmy w Bydgoszczy
Focus Hotel Premium pod Orłem ****
O samym budynku pisałam wyżej, jako iż jest to jeden z bardziej charakterystycznych i znanych bydgoskich gmachów.
Hotel zdecydowanie tchnie powiewem luksusu i dawnej epoki. Klatka schodowa wprost oszałamia. Pokoje, choć wyposażone nowocześnie, zachowały swój klimat. Jest czysto i przyjemnie choć w łazience ciśnienie wody nie jest najmocniejszą stroną tego obiektu. Ulicą Gdańską jeżdżą tramwaje, a okna nie są dźwiękoszczelne, więc jeśli ktoś do snu potrzebuje absolutnej ciszy to powinien zastanowić się nad tym wyborem. Jest to hotel przyjazny zwierzętom.
Generalnie miejsce bardzo godne polecenia zwłaszcza ze względu na swój historyczny i architektoniczny walor. Chociaż 4 gwiazdki to chyba ciut na wyrost dane… 😉
Pokój dwuosobowy: 201zł/doba (lipiec 2022) – była to jednak wyjątkowa promocja, które jak widać się zdarzają nawet w wakacje 😉. Standardowa stawka: 300-400zł w zależności od terminu (ceny 2022)
Wszystkie posty o województwie kujawsko-pomorskim znajdziesz tutaj: Kujawsko-pomorskie – atrakcje regionu
Inne miasta na weekend: CITY BREAK w Polsce
Więcej o ciekawych miejscach w Polsce:
Podobał Ci się wpis? Będzie mi bardzo miło, jeżeli podzielisz się nim ze znajomymi i zostaniesz moim stałym czytelnikiem na blogu, Facebooku i Instagramie
