Lubelskie na weekend
Chełm – miasto pogranicza wschodniej i zachodniej Słowiańszczyzny.
Położony na ścianie wschodniej jest trzecim pod względem liczby mieszkańców, po Lublinie i Zamościu, ośrodkiem miejskim w województwie lubelskim. Od zawsze był miejscem, gdzie spotykały się i przenikały narodowości, wyznania i kultury: polska, ruska i żydowska. To sprawia, że ma wiele do zaoferowania zarówno miłośnikom historii, jak i architektury. Ale nie tylko. Kredowe tunele wabią fascynatów przygód, Park Wodny nęci najmłodszych.
Trochę historii
Chełm to Miasto na Wzgórzu. Jego nazwa wywodzi się bowiem od słowiańskiego „chołm”, co znaczy kopulaste wzgórze.
Leży nad rzeką Uherką, lewym dopływem Bugu, 21km od granicy z Ukrainą i 42km od Białorusi.
Jego początki sięgają wczesnego średniowiecza. Wtedy to ziemia chełmska była obszarem spornym między Polską a Rusią. Za czasów Piastów Chełm był stolicą oddzielnego księstwa Halicko-Wołyńskiego. Pod koniec XIV stulecia ziemia chełmska została włączona w skład państwa polskiego, a Władysław Jagiełło w 1392 roku podpisał akt lokowania miasta na prawie magdeburskim.
Chełm atrakcje
Podziemia Kredowe
Chełm od wieków słynął, i nadal słynie, z wydobycia kredy. Mieszkańcy zaczęli drążyć podziemne korytarze już w XIII wieku, od XVI stulecia zaczęto wydobywać z nich kredę. I tak działano do początków XX wieku. Labirynt korytarzy rozrastał się tworząc siatkę na różnych poziomach.
Dziś na obrzeżach miasta działa odkrywkowa kopalnia, a część starych korytarzy udostępniono turystom. Trasa Chełmskich Podziemi Kredowych liczy ok. 2 km długości. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem i trwa ok. 1h.
Więcej o Chełmskich Podziemiach Kredowych, ich historii i zwiedzaniu: TUTAJ
Plac Łuczkowskiego
Plac Doktora Edwarda Łuczkowskiego to chełmska Starówka – dawny rynek, targ żydowski. Pamiątką po nim jest stojący na placu drewniany kiosk. Na środku znajdziemy replikę studni staromiejskiej użytkowanej od XIV/XV do XVIII wieku. Kamienice otaczające plac pochodzą z XVIII stulecia i stanęły tutaj po pożarze, który strawił niemal całe miasto. Jest też Aljant Gruczołowaty. To pomnik przyrody, a legenda głosi, że pamięta on czasy Kazimierza Wielkiego który podobno pod nim spał.
Góra Chełmska
Najstarsze zabytki Chełma znajdują się na Górze Chełmskiej. Jest to najwyższe wzniesienie miasta o wysokości 237 m n.p.m.
To właśnie w tym miejscu w X wieku stał gród obronny, a następnie, w wieku XIII, zamek książęcy. Wzniósł go książę Daniel Romanowicz, który w 1253 roku uzyskał tytuł króla Rusi. Dziś na najwyższym punkcie górki wznosi się krzyż. Niemniej jednak na wzniesieniu dominuje biała bryła Sanktuarium Maryjnego. Budowla powstała w połowie XVIII wieku jako katedra unicka, na miejscu, w którym wcześniej stała cerkiew prawosławna. Dziś to rzymskokatolicki kościół parafialny – Bazylika kolegiacka Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. W środku odnajdziemy barokowe wnętrza oraz obraz Matki Boskiej Chełmskiej.
Na terenie kompleksu katedralnego warto zobaczyć Bramę Uściługską z 1616 roku – najstarszy zachowany budynek na terenie miasta. Jest też dzwonnica, na którą można wejść aby objąć wzrokiem panoramę Chełma. Zresztą już z samej Chełmskiej Góry widok jest bardzo ładny.
Osiedle Dyrekcja
To zaprojektowane jako miasto-ogród i budowane w latach 20. i 30. XX wieku osiedle dla pracowników Polskich Kolei Państwowych. Zamierzano bowiem przenieść z Radomia do Chełma Wschodnią Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych. Miały tam być oficyny mieszkalne, obiekty sportowe i usługowe. Plany te pokrzyżowała wojna, a następnie zmiana granic, która wypchnęła Chełm z centrum na wschód kraju. Osiedla nigdy nie dokończono.
Jednolita zabudowa o willowym charakterze przypominająca barokowe dworki, piaskowa elewacja i pokrywająca budynki czerwona dachówka robią naprawdę bardzo dobre wrażenie (ul. Georg’a Stephensona).
W okolicy zdecydowanie odcina się wielki gmach. Przeznaczony pierwotnie dla dyrekcji PKP, dziś mieści delegaturę Urzędu Wojewódzkiego, Starostwo Powiatowe i inne urzędy. Jest prawdziwie monumentalny i żaden chełmianin nie powie o nim inaczej jak po prostu „Gmach”.
Punkt widokowy na kopalnię kredy
Jeśli chcemy wyjść troszkę ze strefy komfortu, przejdźmy się na punkt widokowy na współczesną odkrywkową kopalnię kredy.
My zatrzymaliśmy się na parkingu osiedlowym przy ul. Kredowej róg Mikołaja Reja i poszliśmy dalej ubitą drogą ok. 700m.
Tu nie jest ładnie, bo wielka ziejąca szara japa w ziemi ładna być nie może. Jest jak jest, ale to część historii i teraźniejszości tego miasta.
Misie Chełmisie
Niedźwiedzie w Chełmie są wszędzie – duże i małe, drewniane i słomiane, malowane i rzeźbione. Wszak biały, bo umorusany kredą niedźwiedź to znak herbowy miasta.
Jakiś czas temu pojawiła się nowa inicjatywa – Szlak turystyczny „Tropem Misia Chełmisia”. Teoretycznie przeznaczona jest dla najmłodszych, ale kto by zwracał na takie szczegóły uwagę 😉.
Aktualnie spacerując po mieście można spotkać 11 niedźwiadków wykonanych z brązu. Trzeba ich dokładnie szukać, bo figurki nie są gigantami, mierzą po 50 cm. Znajdują się w miejscach atrakcyjnych turystycznie oraz wskazujących na jakąś grupę zawodów. I tak mamy np. misia ducha przy Kredowych Podziemiach, misia urzędnika przy Gmachu, misia ratownika przy Parku Wodnym czy młodą parę misi przy Urzędzie Stanu Cywilnego.
Dokładną lokalizację Misi Chełmisi znajdziecie TUTAJ
Inne atrakcje Chełma
– Muzeum Wsi Chełmińskiej
– Chełmski Park Wodny
– Pałac Kretzschmarów
– Cerkiew prawosławna pw. św. Jana Teologa
– Kościół pw. Rozesłania Świętych Apostołów
Wszystkie posty z województwa lubelskiego znajdziesz tutaj: Lubelszczyzna – atrakcje regionu
Więcej o ciekawych miejscach w Polsce:
Podobał Ci się wpis? Będzie mi bardzo miło, jeżeli podzielisz się nim ze znajomymi i zostaniesz moim stałym czytelnikiem na blogu, Facebooku i Instagramie 
